Εκτός από τον γνωστό Σεφέρη, τον σοβαρό, τον βαρύθυμο και μελαγχολικό, υπήρχε και ο άλλος Σεφέρης, ο αισθησιακός, ο φιλοπαίγμων, ο σατιρικός.
Η συνύπαρξη είναι εμφανής ανάμεσα σε δυο του ποιήματα που γράφτηκαν στο ίδιο μέρος, την ίδια εποχή και για το ίδιο θέμα. Το ένα είναι ο «Τελευταίος Σταθμός». Το άλλο, σαρκαστικό, ειρωνικό και διαχρονικά επίκαιρο, είναι «Το Απομεσήμερο ενός Φαύλου». Γράφτηκαν και τα δύο στην Ιταλία, ενώ η ελληνική κυβέρνηση της Μέσης Ανατολής περίμενε την έγκριση των Άγγλων για να επιστρέψει στη μόλις απελευθερωμένη Ελλάδα.
Έτσι λοιπόν βλέπει αυτή την επιστροφή ο Σεφέρης:
ΤΟ ΑΠΟΜΕΣΗΜΕΡΟ ΕΝΟΣ ΦΑΥΛΟΥ
Τράβα αγωγιάτη, καρότσα τράβα,
τράβα να φτάσουμε γοργά στην Κάβα!
Φύσα βαπόρι, βόα μηχανή,
να ’ρθούμε πρώτοι εμείς! – οι στερνοί.
Τα στερνοπαίδια και τ’ αποσπόρια
και τ’ αποβράσματα και τ’ αποφόρια
μιας μάχης που ήτανε γι’ άλλα κορμιά
για μάτια αλλιώτικα κι άλλη καρδιά.
Πολιτικάντηδες, καραβανάδες,
ψιλικατζήδες, κολλυβιστάδες,
μούργοι, μουνούχοι και θηλυκά
τράβα αγωγιάτη! βάρα αμαξά!
Φτωχή Πατρίδα, στα μάγουλά σου
μαχαίρια γράφουνε το γολγοθά σου
μάνα λιοντόκαρδη, μάνα ορφανή,
κοίτα αν αντέχεις τέτοια πομπή:
το ματσαράγκα, το φαταούλα
με μπογαλάκια και με μπαούλα
τη χύτρα που έβραζε κάθε βρωμιά
λες και την άδειασαν όλη μεμιά
σ’ αυτούς ανάμεσα τους ήπιους λόφους
όπου μας κλείσανε σαν υποτρόφους
ενός αδιάντροπου φρενοβλαβή
που στο βραχνά του παραμιλεί.
Δες το σελέμη, δες και το φάντη
πώς θυμιατίζουνε τον ιεροφάντη
που ρητορεύεται λειτουργικά
μπρος στα πιστά του μηρυκαστικά.
Μαυραγορίτες από τα Νάφια[1]
της προσφυγιάς μας άθλια σινάφια,
γύφτοι ξετσίπωτοι κι αρπαχτικοί,
λένε, πατρίδα, πως πάνε εκεί
στα χώματά σου τα λαβωμένα
γιατί μαράζωσαν, τάχα, στα ξένα
και δεν μπορούνε χωρίς εσέ
οι φαύλοι: τρέχουνε για το λουφέ.
(Cava dei Tirreni, περιφέρεια του Salento, 7 Οκτώβρη του ’44)
[1] Τα Νάφια είναι ιδιωματική απόδοση των NAAFI, πού ήταν καταστήματα των Άγγλων ένστολων και πηγή εφοδιασμού για τους Έλληνες μαυραγορίτες.
