Το Δίκτυο αλληλεγγύης Αγίου Δημητρίου «ΠΡΑΞΗ» σας προσκαλεί την Πέμπτη 13/02 στις 19:00 στην προβολή της ταινίας "Το Κύμα".
Σε σκηνοθεσία του: Dennis Gansel. Πρωταγωνιστεί ο Jürgen Vogel.
Ο καθηγητής ενός σχολείου αποφασίζει να εφαρμόσει ένα ασυνήθιστο πείραμα για να δείξει στους μαθητές του πώς μπορεί να είναι η ζωή υπό καθεστώς δικτατορίας. Όμως το εγχείρημα σύντομα φεύγει από τον έλεγχό του, καθώς η ιδιόμορφη ομάδα που δημιουργεί αυτονομείται και δρα με δική της βούληση. Μία ιστορία που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και γεννά πολλά ερωτήματα…
Η αληθινή ιστορία
Η πραγματική ιστορία αποτελεί ένα εύστοχο παράδειγμα, που υποδεικνύει τον επίκαιρο χαρακτήρα του ζητήματος του ολοκληρωτισμού και εγείρει ερωτήματα αναφορικά με την ψυχική δομή των μαζών που υπόκεινται σε αυτόν. Πρόκεται για ένα αυθόρμητο πείραμα που αποφάσισε να διεξάγει ο Ron Jones, καθηγητής σε ένα λύκειο στο Palo Alto των ΗΠΑ στα 1967, το οποίο έμεινε γνωστό ως το ‘‘Τρίτο Κύμα’’ (the "Third Wave") – η συγγένεια στην ονομασία με το Τρίτο Ράιχ είναι εμφανής. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος ιστορίας με θέμα τη ναζιστική Γερμανία, οι απορίες των μαθητών φαίνονταν να επικεντρώνονται γύρω από το ερώτημα του πώς ήταν δυνατόν να εγκαθιδρυθεί το ναζιστικό καθεστώς στη Γερμανία, να ισχυροποιηθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό και να προβεί σε τόσο εξόφθαλμες φρικαλεότητες, χωρίς να συναντήσει την παραμικρή αντίσταση από το γερμανικό λαό. Ο καθηγητής αρχικά βρίσκεται σε αμηχανία να απαντήσει τα ερωτήματα αυτά. Παίρνοντας χρόνο να σκεφτεί, και αβέβαιος για το αποτέλεσμα, αποφασίζει να λύσει με έμπρακτο, βιωματικό τρόπο τις απορίες των μαθητών του.
Η πραγματική ιστορία αποτελεί ένα εύστοχο παράδειγμα, που υποδεικνύει τον επίκαιρο χαρακτήρα του ζητήματος του ολοκληρωτισμού και εγείρει ερωτήματα αναφορικά με την ψυχική δομή των μαζών που υπόκεινται σε αυτόν. Πρόκεται για ένα αυθόρμητο πείραμα που αποφάσισε να διεξάγει ο Ron Jones, καθηγητής σε ένα λύκειο στο Palo Alto των ΗΠΑ στα 1967, το οποίο έμεινε γνωστό ως το ‘‘Τρίτο Κύμα’’ (the "Third Wave") – η συγγένεια στην ονομασία με το Τρίτο Ράιχ είναι εμφανής. Κατά τη διάρκεια του μαθήματος ιστορίας με θέμα τη ναζιστική Γερμανία, οι απορίες των μαθητών φαίνονταν να επικεντρώνονται γύρω από το ερώτημα του πώς ήταν δυνατόν να εγκαθιδρυθεί το ναζιστικό καθεστώς στη Γερμανία, να ισχυροποιηθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό και να προβεί σε τόσο εξόφθαλμες φρικαλεότητες, χωρίς να συναντήσει την παραμικρή αντίσταση από το γερμανικό λαό. Ο καθηγητής αρχικά βρίσκεται σε αμηχανία να απαντήσει τα ερωτήματα αυτά. Παίρνοντας χρόνο να σκεφτεί, και αβέβαιος για το αποτέλεσμα, αποφασίζει να λύσει με έμπρακτο, βιωματικό τρόπο τις απορίες των μαθητών του.
Στο επόμενο μάθημα ιστορίας – τη Δευτέρα – ο Jones προβαίνει σε μία διάλεξη για την πειθαρχία και την αξία της – αυτό που δεν αναφέρει είναι ότι η πειθαρχία, η υπακοή, η υποταγή στον ηγέτη είναι ένα από τα δομικά στοιχεία του φασισμού. Συστήνει τους μαθητές του σε μία σειρά μεθόδων (π.χ. ευθυτενής όρθια στάση, στοίχιση σε αυστηρή σειρά, λακωνική ομιλία, έναρξη ή λήξη του λόγου που απευθυνόταν στον καθηγητή με την προσφώνηση ‘‘κύριε Jones’’ κ.α.), που βοηθούν τη βίωση της εμπειρίας της πειθαρχίας από την πλευρά των μαθητών. ‘‘Δύναμη μέσω της υπακοής’’ είναι το δίδαγμα της ημέρας. Ο καθηγητής μένει έκπληκτος από την άμεση ανταπόκριση και συμμόρφωση των παιδιών με τις επιταγές του, καθώς και από το γεγονός ότι κανένας τους δεν έκανε τη σύνδεση με το ναζιστικό καθεστώς.
Την επόμενη μέρα ο Jones πηγαίνει στην τάξη με σκοπό να επιστρέψει στην κανονική ροή του μαθήματός του, όμως η υποδοχή από τους μαθητές, οι οποίοι στέκονται όρθιοι σε στάση προσοχής και τον χαιρετούν ταυτόχρονα με μια φωνή, τον παρακινεί να συνεχίσει το ιδιότυπο πείραμά του. Δε θα προβούμε στη λεπτομερή αναφορά του πειράματος, οφείλουμε, όμως να σημειώσουμε, ότι στις μέρες που ακολούθησαν μέχρι το τέλος της εβδομάδας, είχε διαμορφωθεί ένα ιδιαίτερο καθεστώς – όχι μόνο στην εν λόγω τάξη, αλλά και σε μεγάλο τμήμα του υπόλοιπου σχολικού πληθυσμού – στο οποίο επικρατούσε η αυστηρή πειθαρχία στους κανόνες (που συχνά άλλαζαν με αυθαίρετο τρόπο από τον ‘‘κύριο Jones’’), η αδιαμφισβήτητη υποταγή στον καθηγητή, αλλά κι ένα κλίμα έντονης ανασφάλειας, καχυποψίας απέναντι στον οποιοδήποτε και φόβου απέναντι στον ‘‘τιμωρό’’ κύριο Jones, ενώ δεν έλειψαν και ακραίες πράξεις από τους φανατικούς του «κινήματος». Οι μαθητές βίωναν το ‘‘Τρίτο Κύμα’’ στην καθημερινότητά τους, με έντονο συναισθηματικό τρόπο, χωρίς να εμφανίζεται η πρωτοβουλία από κάποιον να απεμπλακεί από αυτό το ‘‘παιχνίδι’’ στο οποίο συμμετείχε με τη θέλησή του.
